“Robot-prokuror minlərlə parametrləri bir anda analiz etməklə qərar qəbul edir” Manset.az

“Robot-prokuror minlərlə parametrləri bir anda analiz etməklə qərar qəbul edir”

09:18 - 18 Fevral 2022

“Bir müddət öncə, Prezident İlham Əliyev gənclərlə görüşdə dördüncü sənaye inqilabının təsirləri, dünyada gedən rəqəmsallaşma tendensiyaları ilə bağlı bəzi peşələrin yaxın illərdə aradan qalxacağı ilə bağlı məsələyə yenidən toxunub. Xatırlayıram ki, Prezident son illərdə bir neçə dəfə bu mövzuya toxunub. Və bundan dolayı atılacaq addımlara diqqət yönəldib. Düşünürəm ki, aidiyyatı qurumlar bu məsələlərə ciddi diqqət yetirməlidirlər”.

Manset.az xəbər verir ki, bunu ekspert Osman Gündüz bildirib.

O.Gündüz qeyd edib ki, bu çağırışlara uyğun strateji yanaşmalar ortaya qoyulmalıdır: “Çoxları elə düşünür ki, yaxın gələcəkdə yox olacaq peşələr daha çox xidmət, nəqliyyat, məişət xidməti və s. sahələrlə əlaqəli olacaq. Yəni, elə təəssürat yarana bilər ki, yalnız bu sektorlarda işləri robotlar və kompüter tətbiqləri, süni intellekt həlləri və s. icra edəcək. Əslində isə dünyada baş verən tendensiyaları izlədikdə görürük ki, məsələ daha ciddidir. Süni intellekt və rəqəmsallaşma, böyük dataların analizi və emalı əsasında formalaşan rəqəmsal həllər ən yüksək səviyyələrdə bir sıra peşələri yox etməkdədir. Məsələn, bəzi ölkələrdə artıq cinayət işlərinə baxılması prosesində süni intellekt həllərindən istifadə olunmağa başlanıb. Yəni, prokurorun işini artıq hansısa bir kompüter proqramı icra edir. Robot-prokuror cinayətkar haqqında toplanan data əsasında, minlərlə parametrləri bir anda analiz etməklə qərar qəbul edir. Ümumiyyətlə, müşahidələr göstərir ki, bir çox ölkələrdə son zamanlar dövlət sektorunda korrupsiyanın qarşısının alınması və effektivliyin artırılması üçün də süni intellektdən istifadə getdikcə güclənir .

Xatırlayıram ki, Ukraynada, nə vaxtsa cinayət törətmiş şəxslərin yenidən cinayət törətmə ehtimalını müəyyən etmək üçün “Kassandra” adlanan bir süni intellekt həlli yaradıblar. Bu isə o dəməkdir ki, probasiya sahəsindəki, Ədliyə sistemindəki peşələrə də süni intellekt və rəqəmsallaşma ciddi təsir göstərəcək. Bu cür real işlər, süni intellektə əsaslanan həllər sürətlə artmaqdadır. Datalar daha çox toplandıqca hazırlanan süni intellekt həlləri də getdikcə təkmilləşəcək. Düşünürəm ki, aradan qalxacaq peşələr və yeni tələbat yaranacaq peşələrlə bağlı Prezidentin çağırışı olduqca aktualdır. Bu istiqamətdə ölkəmizdə ciddi tədqiqatlar aparılmalıdır , xarici təcrübə öyrənilməlidir. Bu tendensiyanı ciddi olaraq izləmək lazımdır. Əgər zamanında bu sahədə beynəlxalq tələbləri nəzərə almadan işlər görməsək, kadrlar hazırlamasaq, peşəkar formada ixtisasartırma və s. təşkil olunmasa bizi gələcəkdə daha ciddi problemlər gözləyəcək. Bir yandan işsizliyin artması, digər tərəfdən isə yeni çağırışlara uyğun kadrların tapılmaması qarşıdakı illərdə həllini gözləyən əsas problemlərdən olacaq. Əsas diqqət isə bütün sahələrin rəqəmsal transformasiyasından keçir. Yəni, gələcəkdə seçiləcək istənilən peşə üçün İT əsas rol oynayacaq, istənilən peşə sahəsi, mütləq olaraq İT və kompüter sahəsi ilə bağlı olacaq. Odur ki, ölkəmizdə bu sahənin inkişafına, bütün sektorlarda rəqəmsal transformasiyaya, universitetlərin rəqəmsallaşmasına və müasir tələblərə uyğun kadrlar hazırlamasına diqqəti artırmaq lazımdır. Düşünürəm ki, dövlət bu sahəyə daha çox resurslar ayırmalıdır”.