Türkiyədə əlifba dəyişəcəkmi? Manset.az

Türkiyədə əlifba dəyişəcəkmi?

15:06 - 26 Sentyabr 2024

Türk Dövlətləri Təşkilatı tərəfindən yaradılan Türk Dünyası Ortaq Əlifba Komissiyası 34 hərfdən ibarət Ortaq Türk Əlifbası təklifi ilə bağlı razılığa gəlib. Bəs, Türkiyədə əlifba dəyişəcəkmi? Türk Dil Qurumunun sədri Prof. Dr. Osman Mert əlifba ilə bağlı TRT Xəbərə danışıb.

Manset.az türk mediasına istinadla xəbər verir ki, ortaq Türk Əlifbası yaradılarkən bütün dialektlərin fərqliliklərinin nəzərə alındığını vurğulayan Osman Mert Əlifba Komissiyası haqqında məlumat verib:

"Türk Dünyası Birgə Əlifba Komissiyası Türk Dövlətləri Təşkilatının təsis etdiyi və təyin etdiyi rəsmi komissiyadır. Komissiya yarandığı gündən müəyyən etdiyi prinsiplər çərçivəsində fəaliyyət göstərib. Türk dünyasında əlifba birliyi məsələsi yeni məsələ deyil. Üç əsas prinsip üzrə razılıq əldə olundu: Birincisi, yalnız fərqləndirici səslərin işarələnməsi; ikincisi, eyni səslərin eyni işarələrlə göstərilməsi; üçüncüsü, hər bir ləhcənin özünəməxsus səs fərqləri nəzərə alınmaqla. Bu prinsiplər rəhbər rolunu oynayırdı. Bizim üçün və son nəticədə ümumi əlifba üçün vacib idi. Biz irəliləyiş əldə etdik. Bu, hər hansı bir ləhcənin istifadə edəcəyi bir əlifba deyil, bu, çərçivə əlifbasıdır, yəni hərflərin cəmindən ibarət hərflərin siyahısıdır. Bütün dialektlər istifadə edəcək”.

Bəzi ölkələrin əlifbalarında mübahisəli hərflərin olduğunu bildirən Prof. Dr. Osman Mert əsas prinsiplər üzərində razılığın əldə edildiyini vurğuladı:

"Ortaq əlifbanın qəbulu ilə türk xalqları arasında qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi hədəflənir. Qəbul edilən hərflərlə türk coğrafiyası daha da yaxınlaşacaq və təhsildən iqtisadiyyata, bir çox sahədə birlikdə hərəkət edə biləcək, Siyasətdən siyasətə bu inkişaf təkcə türk dünyasını deyil, dünyanı və bölgəni də artıracaq. Bundan sonra Türk Dünyasında birlik, həmrəylik, yoldaşlıq güclənəcək. Türkiyə və Azərbaycanda mövcud əlifbada heç bir dəyişiklik olmayacaq. Biz başqa ləhcələrlə ortaq olan 29 hərfdən istifadə etməyə davam edəcəyik. Bununla bağlı bəzi spekulyasiyalar olub. 34 hərfdən ibarət siyahı Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistanın əlifbalarında mövcud olan hərflərin cəmidir, lakin bu əlifba deyil, siyahıdır. Hər dialekt yalnız ehtiyac duyduğu hərflərdən istifadə edəcək, ümumi 29 hərf eyni qalacaq.