Bü ölkədə 9 yaşlı qızlarla nikaha İCAZƏ VERİLDİ Manset.az

Bü ölkədə 9 yaşlı qızlarla nikaha İCAZƏ VERİLDİ

13:35 - 22 Yanvar 2025

İraq uşaq nikahını qanuniləşdirən mübahisəli qanun layihəsini qəbul edib. Qadınların ailə qura biləcəyi yaş 18-dən 9 yaşa endirilib. Dəyişikliklər yerli din xadimlərinə “İslam qanunlarını öz şərhlərinə uyğun olaraq” qərar qəbul etməyə imkan verəcək.

Manset.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, dəyişikliklər İslam məhkəmələrinə ailə məsələlərində, o cümlədən evlilik və boşanmalarda daha çox səlahiyyətlər verir.

İraqda qanun əksər hallarda evlilik üçün minimum yaş həddi 18-i müəyyən edir. Bununla belə, qəbul edilən dəyişikliklər din xadimlərinə “İslam qanunlarını öz şərhlərinə uyğun olaraq” qərar qəbul etməyə imkan verəcək. Onlardan bəziləri hesab edir ki, qızlar "erkən yeniyetməlik çağında" və ya doqquz yaşında ərə gedə bilərlər.

Fəallar deyirlər ki, dəyişikliklər İraqın 1959-cu ildə qəbul edilmiş, ailə hüququnu birləşdirən və qadınlar üçün təminatları nəzərdə tutan Şəxsi Vəziyyət Qanununu pozur. Dəyişikliklərin tərəfdarları, o cümlədən mühafizəkar şiə millət vəkilləri qanunun “İslam prinsiplərinə uyğunlaşdırıldığını” və İraq mədəniyyətinə “Qərb təsirini” azaldacağını deyirlər.

BMT-nin 2024-cü ilə dair məlumatlarına görə, İraqda qadınların təxminən 28%-i yetkinlik yaşına çatmamış evlidir. Qanun qəbul olunmazdan əvvəl dini liderlər atanın icazəsi ilə qızlarla nikahı qeydə ala bilirdilər. Eyni zamanda, belə bir evlilik rəsmi hesab edilmirdi və qız, məsələn, doğum evinə qəbuldan imtina edilə bilərdi. Hələ düzəlişlər təsdiqlənməmişdən əvvəl hüquq müdafiəçiləri qeyd edirdilər ki, uşaq nikahlarının leqallaşdırılması qızlar üçün fiziki və cinsi zorakılıq riskini xeyli artıracaq.

Qeyd edək ki, “Human Rights Watch” ötən ilin avqustunda qanun layihəsini kəskin tənqid edən və onun qəbulu ilə bağlı xəbərdarlıq edən hesabat dərc edərək, İraqda şəxsi status qanun layihəsinə səsvermənin keçirilməsini gözləyirdi: “Əgər düzəliş təsdiq olunarsa, bu, insanların hüquqları üçün fəlakətli nəticələrə səbəb olacaq. Qadınlar və qızlar beynəlxalq hüquqla təmin edilir, çünki bu, doqquz yaşından kiçik qızların ərə getməsinə imkan verəcək, İraq qanunlarına əsasən bərabərlik prinsipini pozacaq və boşanma və mirasda qadınların müdafiəsini aradan qaldıracaq. Qızlar cinsi və fiziki zorakılıq, ciddi fiziki və psixi sağlamlıq problemləri, təhsil və iş imkanlarından məhrum olma riski ilə üzləşirlər.

Human Rights Watch-un İraq üzrə tədqiqatçısı Sarah Sanbar hesabatında deyib:

"Qanun layihəsinin İraq parlamenti tərəfindən qəbul edilməsi iraqlı qadın və qızlar və onların qanunda təsbit etməkdən ötrü çox mübarizə apardıqları hüquqlar üçün geriyə doğru dağıdıcı addım olardı. Uşaq nikahlarının rəsmi şəkildə qanuniləşdirilməsi çoxlu sayda iraqlı qadın və qızları əsas hüquqlarından məhrum edər. Qızın yeri məktəbdə və uşaq meydançasındadır, gəlinlikdə deyil".